"Bedrijven worden zich steeds meer bewust van hun effecten op het milieu"
Ineke is toezichthouder en zet zich samen met collega’s in om met een branchegerichte aanpak verschillende industriële branches en bedrijven te controleren. “Mij boeit de vraag waarom bedrijven dingen doen zoals ze die doen.”
Met haar achtergrond in milieutechnologie begon ze ooit bij de gemeente Tilburg. “Het was een mooie kans om de milieuwet- en regelgeving van verschillende kanten te benaderen. De basis die ik daar legde kwam daarna goed van pas, toen ik als toezichthouder aan de slag ging bij de OMWB”, vertelt ze.
Verschillen
Als toezichthouder zie je hoe uiteenlopend de culturen bij bedrijven kunnen zijn. “Bij sommige bedrijven is alles in draaiboeken vastgelegd, wordt werkelijk niets aan het toeval overgelaten. Andere bedrijven leggen de afweging rondom bepaalde processen bij de mensen op de werkvloer, daar komt het op zelfstandigheid en eigen inzicht aan. Hoe staat het met het beheer van documenten en hoe serieus pakken ze klachten op? Al die zaken bij elkaar opgeteld geven een beeld van hoe de cultuur bij een bedrijf is. Als ik bijvoorbeeld te horen krijg: ‘Zeg maar wat ik moet doen’. Ja, in zulke gevallen ben ik snel klaar. Daartegenover staan ook bedrijven die graag van de gelegenheid gebruik maken om hun mijlpalen en innovaties met mij te delen.”
“Ik kom uit een goed milieu, hoor”
“Vroeger was er meer onwetendheid bij bedrijven over milieuwet- en regelgeving”, constateert Ineke. ‘Ik kom uit een goed milieu hoor’, was de veelgemaakte ‘grap’ die Ineke bij een gemiddelde mkb’er hoorde als ze het onderwerp milieu aansneed. “Ik heb ondernemers met de tijdgeest mee zien veranderen. Het bewustzijn rondom effecten van de bedrijfsvoering op het milieu is veel sterker aanwezig. Over duurzaamheid en risico’s van lozingen bijvoorbeeld, wordt nu veel meer nagedacht. Bedrijven kunnen en willen er niet meer omheen. Dit komt ook door een groot aantal milieuthema’s die tegenwoordig maatschappelijke aandacht opeisen zoals ZZS en stikstof.”
Verdeling
Het toezicht is de afgelopen jaren risicogerichter geworden. Dat heeft Ineke aan den lijve ondervonden. “We zagen op een gegeven moment dat het bedrijvenbestand op logische wijze verdeeld kon worden over verschillende branches, zoals metaalbedrijven en de rubber- en kunststofbranche. Met behulp van digitale checklists zijn we die bedrijven gaan controleren om zo tot een goede vergelijking te kunnen komen en na te gaan wat er nu precies speelt binnen die branche. Zo’n benadering kent dan ook een projectmatige aanpak. Wat gaat er goed en wat heeft nog meer aandacht nodig? Deze gegevens leiden weer tot inzichten zoals een top-10 van veelvoorkomende overtredingen.”
Risicogericht
Het vervolg vindt Ineke misschien nog wel het interessantst. “Wat kunnen we doen om de overtredingen die kenmerkend zijn in deze branche terug te dringen? Welke methodieken zetten we daarvoor in? Welke bedrijven hebben extra aandacht nodig? Op die manier kunnen we onze tijd en energie op de meest efficiënte wijze benutten. De komende tijd gaat de OMWB hiervoor de brancheaanpak doorontwikkelen. We gaan aan de voorkant veel meer nadenken over de milieuthema’s waarop we willen inzetten en wat de gemeente en omgeving belangrijk vinden. Aan de achterkant gaan we ons meer toeleggen op het registeren en vastleggen van data om goede doelgroep- en naleefanalyses uit te voeren. Uiteindelijk willen we ook inzicht krijgen in de belangrijkste kernbepalingen binnen een branche en de achterliggende motieven waarom regels wel of niet worden nageleefd. Met die informatie kunnen we dan efficiëntere interventies inzetten voor een nog betere naleving.”