Sanering grootste drugslozingsput van het land van start
De sanering van de drugslozingsput in Halsteren gaat miljoenen euro’s kosten, zegt gedeputeerde Hagar Roijackers van de Provincie Noord-Brabant. Volgens haar gaat de hele operatie nog jaren duren. Roijackers was vandaag, 30 november 2023, op de saneringslocatie aanwezig om uitleg te geven over de opgelopen vertraging en de maatregelen die nu worden genomen. Na 2 jaar getouwtrek over de kosten is het schoonmaakwerk afgelopen maand eindelijk begonnen. Mede door de inbreng van de OMWB is de sanering op gang gebracht.
Nooit eerder is in Nederland een drugsafvalput ontdekt die zoveel bodemvervuiling heeft veroorzaakt. Onder meer zijn giftige stoffen als aceton, IPA, benzeen en tolueen aangetroffen. Een deel hiervan is ook in het grondwater terecht gekomen.
Jarenlang geloosd
De stortplaats ligt pal naast de A4 aan de rand van een bos dat onderdeel is van beschermd natuurgebied De Brabantse Wal. Per toeval ontdekte een boswachter (in 2021) de mini-kelder van 2 bij 3 meter die was afgedekt met planken, aarde en bladeren. Uit de dikke laag van chemische prut op de bodem kon worden opgemaakt dat hier langere tijd, waarschijnlijk jarenlang, drugsafval is geloosd. Het afval was afkomstig van een naastgelegen cocaïnewasserij.
Honderden bomen zijn inmiddels gekapt en in totaal moet er 7.850 m3 afgegraven worden, zo meldt de provincie. Dat is meer dan de 4.250 m3 die aan verontreinigde grond is aangetroffen. Die extra afgraving is nodig om de sterkst vervuilde grond (1.650 m3) op een veilige manier te kunnen ontgraven en af te voeren naar een bedrijf die de grond weer schoonmaakt. De minder verontreinigde grond zal tijdelijk opgeslagen worden in depot om na onderzoek te hergebruiken. Daarnaast moet de lucht die uit de bodem vrijkomt gezuiverd worden. Hiervoor worden luchtfilters geplaatst. Verder is circa 7.000 m3 grondwater verontreinigd. Ook dat zal worden opgepompt en schoongemaakt.
“Kijk om je heen”
Gedeputeerde Roijackers wees op de locatie van de afvalput, verscholen in de natuur. “Hier komen niet dagelijks of wekelijks toezichthouders. Ik roep de Brabanders op om ons mee te helpen en goed om zich heen te kijken. En doen zich ergens verdachte dingen voor en heb je het gevoel dat er iets niet pluis is, meld dat dan bij de politie. Laten we samen zorgen voor een veilige leefomgeving.”
Volgens Pieter de Jong van de OMWB (Teammanager Toezicht Landelijk Gebied, Afvalverwerkende Bedrijven, Bodem en Water) heeft de vervuiling in Halsteren naast alle negatieve impact voor het milieu en de volksgezondheid ook iets positiefs opgeleverd. “De vertraging die deze zaak heeft opgelopen vanwege de vraag wie de kosten moet betalen, is natuurlijk ongewenst. Hoe langer je wacht, hoe slechter voor het milieu. Dat willen we niet. Die patstelling hebben we doorbroken. Volgens de wet moet de eigenaar van de grond, in dit geval Brabant Landschap, de sanering betalen. Maar dat is voor zo’n organisatie niet op te brengen. Ook voor gemeenten niet. Samen met de provincie en het waterschap heeft de OMWB er bij het rijk op aangedrongen om hiervoor een oplossing te bieden zodat er sneller met saneren kan worden begonnen. Dat is gelukt. De geldende subsidieregeling is aanzienlijk verruimd en ook wordt er gewerkt aan een nieuwe aanpak.”
De Jong doelt hiermee op de nieuwe structurele rijksregeling voor het opruimen van drugsafval die per 1 januari 2025 in werking moet treden. Tot die tijd geldt de huidige, verruimde regeling. Die houdt in dat particulieren de kosten volledig vergoed krijgen tot maximaal € 200.000. Decentrale overheden krijgen de helft van de kosten vergoed tot een bedrag van € 50.000. Eventuele kosten daarbovenop worden volledig vergoed tot maximaal € 200.000. Voor uitzonderlijke gevallen met grootschalige bodemschade en grondwaterverontreiniging (zoals in Halsteren) financiert het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, in samenwerking met betrokken partijen, de kosten om een snellere sanering mogelijk te maken.
Rol van Omgevingsdienst
Bij de sanering van bodemvervuiling heeft de OMWB een adviserende en begeleidende rol. Ook in Halsteren heeft de OMWB de provincie geadviseerd over de aanpak. Daarnaast is de omgevingsdienst belast met de vergunningverlening voor bodemsaneringen en het toezicht daarop. De OMWB controleert of het schoonmaken gebeurt volgens geldende wet- en regelgeving. Om een vergunning te verkrijgen moet er eerst een saneringsplan worden opgesteld. De OMWB denkt hierbij mee en draagt suggesties aan en is uiteindelijk ook de instantie die het saneringsplan beoordeelt. Als dit plan wordt goedgekeurd en de vergunning wordt verleend, bewaakt de OMWB of de uitvoering van de saneringswerkzaamheden daadwerkelijk goed verloopt.
Binnenkort verschijnt een uitgebreide achtergrondreportage over dit onderwerp in ons digitale magazine OMWB [in beeld]. Abonneer je hier.