Stand van zaken PFAS

Er kan weer grond worden hergebruikt en verplaatst in Brabant. Activiteiten die halverwege dit jaar stil kwamen te liggen door de nieuwe PFAS-normen van het Rijk kunnen weer verder. De Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant gebruikt deze normen bij de toetsing van meldingen in het kader van het Besluit Bodemkwaliteit (grondverzet).

[update 2 juli 2020]

Op 2 juli 2020 is een geactualiseerde versie van het landelijk ‘Tijdelijke handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie’ aan de Tweede Kamer aangeboden. Deze geactualiseerde versie vervangt de handelingskaders van 8 juli en 28 november 2019. Het Tijdelijk handelingskader van 2 juli 2020 verruimt de landelijke normen voor grondverzet van PFAS-houdende grond. Deze landelijke normen zijn niet specifiek toegespitst op de Brabantse situatie. Dat betekent dat de Brabantse handreiking, gebaseerd op lokale normen, nog steeds van kracht is, daar waar deze bestuurlijk is vastgesteld. De geldende normen per Brabantse gemeente kunt u vinden op de websites van de verschillende omgevingsdiensten (zie links onderaan dit bericht).

Vervolg
De Brabantse omgevingsdiensten hebben inmiddels opdracht gegeven voor het opstellen van een (aanvullende) bodemkwaliteitskaart PFAS. Deze zal naar verwachting medio oktober 2020 bestuurlijk worden vastgesteld door de gemeenten. Dan wordt ook bekeken of er een nieuwe Brabantse invulling voor het Tijdelijk handelingskader komt.

[tekst december 2019]

Landelijk heeft de minister de normen eind november verhoogd. In Brabant hebben de gemeenten en de drie Omgevingsdiensten samengewerkt zodat de Omgevingsdiensten na zorgvuldig onderzoek, nieuwe lokale achtergrondwaarden van de bodem konden bepalen. Deze lokale achtergrondwaarden liggen deels iets hoger dan de landelijke achtergrondwaarden.

Zowel landelijk als voor Brabant zijn drie achtergrondwaarden berekend, voor respectievelijk PFOS, PFOA en Overige PFAS (zie Tabel 1 hieronder). Aangezien de nood erg hoog is bij de bouw- en infrastructurele projecten om grond/bagger te verzetten, adviseren de drie Omgevingsdiensten hun gemeenten om de hoogste achtergrondwaarde aan te houden, landelijk dan wel Brabants.

Dit zijn de normen in de meest rechtse kolom van Tabel 1. Dit advies is opgenomen in de ‘Handreiking toepassing PFAS houdende grond en baggerspecie Noord-Brabant’. De aangepaste nieuwe achtergrondwaarden liggen nog steeds ruim onder de risicogrenzen van het RIVM. Daarmee kunnen bij deze waarden risico´s voor mens en milieu worden uitgesloten.

Tabel 1: Tijdelijke achtergrondwaarden PFAS

PFAS-verbinding Brabant grond

(µg/kg d.s.)

Landelijk grond

(µg/kg d.s.)

Advies Brabantse OD’s

(µg/kg d.s.)

PFOS 0,9 0,9 0,9
PFOA 1,1 0,8 1,1
Overige PFAS-verbindingen 0,3 0,8 0,8

Om van de nieuwe lokale achtergrondwaarden gebruik te kunnen maken dienen de colleges, elk afzonderlijk, de Brabantse handreiking vast te stellen. In Tabel 2 hieronder staat een overzicht van de gemeenten die de Handreiking inmiddels hebben vastgesteld. Deze gemeenten houden daarmee dus de normen aan in de meest rechtse kolom van Tabel 1. Zolang een gemeente de handreiking met de daarin opgenomen tijdelijke Brabantse achtergrondwaarden niet heeft vastgesteld, gelden voor die gemeente de tijdelijke landelijke achtergrondwaarden uit de voorlaatste kolom van Tabel 1.

Tabel 2: Stand van zaken 20-02-2020*

Gemeente Handreiking vastgesteld
Alphen-Chaam Ja
Altena Ja
Baarle-Nassau Ja
Bergen op Zoom Ja
Breda Ja
Dongen Ja
Drimmelen Ja
Etten-Leur Ja
Geertruidenberg  Ja
Gilze en Rijen Ja
Goirle Ja
Halderberge Ja
Heusden  
Hilvarenbeek Ja
Loon op Zand Doet niet mee, heeft geen bodemkwaliteitskaart
Moerdijk Ja
Oisterwijk Ja
Oosterhout  
Roosendaal Ja
Rucphen Ja
Steenbergen Ja
Tilburg Doet niet mee, eigen beleid
Waalwijk Doet niet mee, eigen beleid
Woensdrecht Ja
Zundert  
* Het is mogelijk dat een gemeente de Handreiking al heeft vastgesteld, maar dit nog niet aan de OMWB heeft doorgegeven.