Subsidieregeling beëindiging varkenshouderijlocaties
Het Rijk heeft 120 miljoen euro beschikbaar gesteld om in veedichte gebieden de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. De Saneringsregeling varkenshouderij (SRV) biedt varkenshouders de kans om het bedrijf te beëindigen. Dit moet leiden tot een wezenlijke vermindering van de geuroverlast van varkensbedrijven.
Voor het slagen van de SRV is medewerking van gemeenten en provincie noodzakelijk. Een supportteam van de OMWB kan hierbij desgewenst ondersteunen.
Subsidie voor beëindiging varkenshouderij
Als een varkenshouder besluit deel te nemen aan de saneringsregeling, dan ontvangt hij een vergoeding voor de varkensrechten en de waarde van de stallen. In ruil daarvoor moet de varkenshouderij, en eventuele andere intensieve veehouderijtakken op de locatie, worden beëindigd. De varkensrechten worden ingeleverd en doorgehaald. Stallen moeten worden gesloopt, de vergunning wordt ingetrokken en de locatie moet een andere bestemming krijgen (anders dan intensieve veehouderij).
Conceptregeling
De conceptregeling wordt binnenkort gepubliceerd. Ieder kan dan zienswijzen indienen, maar kan zich ook gaan voorbereiden op wat komen gaat. De regeling wordt waarschijnlijk half augustus 2019 opengesteld. Inhoudelijke informatie over de regeling is te vinden op de website van de Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/veehouderij/duurzame-varkenshouderij
De regeling is alleen bestemd voor varkenshouderijen in de concentratiegebieden Oost en Zuid. De gemeenten binnen het werkgebied van de OMWB die (gedeeltelijk) liggen binnen het concentratiegebied Zuid zijn: Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda (1), Dongen (2), Gilze en Rijen, Goirle, Heusden (3), Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Rucphen (4), Tilburg en Zundert.
Geurscore
Wanneer een varkenshouderij zich aanmeldt voor de regeling, dan wordt zijn geurscore bepaald op basis van de geurbelasting van het bedrijf op omliggende woningen. Bedrijven met een hoge geurscore komen hoog in de ‘ranking’. De subsidie wordt namelijk verstrekt op basis van geuroverlast. Dit wil niet zeggen dat varkenshouderijen met een lage geurscore geen kans maken op deelname aan de regeling. Dit hangt af van het aantal deelnemers dat zich meldt. Bij een ‘onderschrijving’ kunnen alle aanmeldingen worden gehonoreerd; bij een overschrijving vallen degenen met en lage score/lage ranking af.
Stippenkaart
Om wat gevoel voor de materie te krijgen, kunnen wij voor gemeenten een ‘stippenkaart’ laten maken die de geurscore per varkenshouderij verbeeldt. Deze stippenkaart is in een viewer verwerkt en geeft inzicht in de potentiële kansen van de varkenshouderijen op deelname aan de regeling. De viewer kan worden gebruikt om, in combinatie met lokale kennis, potentiële deelnemers aan de regeling te benaderen over mogelijke deelname.
NB. Een lage geurscore cq. kleine stip op de kaart betekent niet dat een varkenshouderij kansloos is. Dit hangt af van het aantal aanmeldingen en de geurscore van de aanmelders.
Medewerking lokale overheden
Voor het slagen van de SRV is medewerking van gemeenten en provincie (Wabo bevoegd gezag) noodzakelijk. Voor het indienen van een aanvraag voor deelname aan de SRV-regeling heeft de varkenshouder mogelijk informatie van het bevoegd gezag nodig, zoals een afschrift van de omgevingsvergunning en recente milieucontroleverslagen. Daarnaast volgen, op grond van de vereisten waaraan de deelnemende varkenshouders moeten voldoen, werkzaamheden die het Wabo bevoegd gezag moet uitvoeren, zoals:
• op verzoek van de RVO checken of de vergunning en de feitelijke situatie van de varkenshouder / aanvrager SRV voldoet aan het Besluit emissiearme huisvesting;
• intrekken van de vergunning (Wabo en Natuur);
• sloop vergunning en asbestverwijdering, denk hierbij ook aan een mogelijk benodigde ontheffing in het kader van de soortenbescherming (Wet natuurbescherming) en tijdig laten uitvoeren van een quickscan en eventueel nader ecologisch onderzoek (dit kan afhankelijk van de aangetroffen soorten een jaar duren, waarna mogelijk nog een ontheffing moet worden aangevraagd);
• herbestemmen locatie (niet IV) en bestemmen van bedrijfswoning naar burgerwoning.
Nu al starten en voorbereiden
Veel varkenshouders zullen zich afvragen: is deze regeling echt een optie voor mij? En als ik dit wil, komt mijn locatie dan in aanmerking? Gemeenten en omwonenden zullen denken: hier ligt een kans om geurhinder te verminderen. Het actief benaderen, begeleiden en ondersteunen van stoppende veehouderijen is een gezamenlijke taak van ondersteuningsnetwerken, gemeenten, provincies en ketenpartners.
Spreiden van werkzaamheden in het kader van SRV-regeling, voorwerk
Er kan al veel voorwerk worden verricht. Bijvoorbeeld door als gemeente in gesprek te gaan met varkenshouders over deelname aan de saneringsregeling. Dan kan alvast nagegaan worden of hij voldoet aan bepaalde vereisten (zoals aan het Besluit emissiearme huisvesting), of een andere bestemming mogelijk is en of de bedrijfswoning kan worden bestemd als burgerwoning. Voorwerk voorkomt pieken in de uitvoering van werkzaamheden, bijvoorbeeld aan het einde van de aanvraagfase of aan het einde van termijnen in de uitvoeringsfase.
Flankerend beleid
Naast deze subsidieregeling hebben de provincies en gemeenten zich in het Hoofdlijnenakkoord gecommitteerd aan het ondersteunen van veehouders die hun bedrijf of een locatie van hun bedrijf beëindigen met flankerend beleid. Er zijn provinciale regelingen die kunnen worden ingezet bij een vrijkomende agrarische locatie in combinatie met sloop (onder meer regelingen als Staldering of Stal eraf, zon erop). Ook kunnen veehouders in de zoektocht naar een passende herbestemming van de agrarische locaties kennis inschakelen via VABIMPULS. De SRV-regeling is stapelbaar met deze proviniciale regelingen.
Flankerend beleid is maatwerk, afhankelijk van de specifieke situatie van de varkenshouder en de betreffende locatie en ook afhankelijk van de beschikbare instrumenten in gemeenten en provincies.
Wij benadrukken het belang van een (op te zetten) ondersteuningsnetwerk. Hierbij kan gedacht worden aan onafhankelijke mensen (erfbetreders) in het veld om veehouders van dienst te zijn. Zij kunnen aan de keukentafel gesprekken voeren. Welke hulp heb je nodig om te kiezen tussen stoppen, blijven of omschakelen. En om vragen te beantwoorden als: kan ik ander werk vinden? kunnen we hier blijven wonen? kan ik het financieel rond krijgen met de bank en de fiscus? Et cetera.
Inhoudelijke informatie over flankerend beleid is te vinden op de website van de Provincie Noord-Brabant:
https://www.brabant.nl/dossiers/dossiers-op-thema/platteland/agrofood-in-brabant/versnelling-transitie-duurzame-veehouderij/ondersteunende-maatregelen
1. Tot het grondgebied van de gemeente Breda wordt niet gerekend het grondgebied van de opgeheven gemeenten Prinsenbeek en Teteringen.
2. Tot het grondgebied van de gemeente Dongen wordt uitsluitend gerekend het grondgebied van de opgeheven gemeente Dongen.
3. Tot het opgeheven gebied van de gemeente Heusden wordt uitsluitend gerekend het grondgebied van de opgeheven gemeente Drunen.
4. Tot het grondgebied van de gemeente Rucphen wordt uitsluitend gerekend het grondgebied van deze gemeente, zoals dat werd begrensd vóór de datum van herindeling.